Εργοθεραπεία είναι η επιστήμη που βοηθά τους ανθρώπους να διεκπεραιώνουν τις καθημερινές δραστηριότητες που είναι σημαντικές σε αυτούς, ανεξάρτητα από τη διαταραχή, αναπηρία ή γενικευμένη δυσκολία που είναι πιθανό να αντιμετωπίζουν (ΑΟΤΑ, 1994). Με βάση το Occupational Therapy Practice Framework: Domain and Process (4th ed.; AOTA, 2020) οι εργοθεραπευτές προσπαθούν να υποστηρίξουν τη συμμετοχή των θεραπευόμενών τους στην καθημερινή ζωή, η οποία προκύπτει από τη δυναμική διασταύρωση των ρόλων τους, των επιθυμητών έργων τους και των πλαισίων στα οποία εμπλέκονται.
Στην εργοθεραπεία, τα έργα αναφέρονται στις καθημερινές δραστηριότητες που κάνουν οι άνθρωποι ως άτομα, στην οικογένεια, σε ομάδες και στην κοινότητα για να διαχειρίζονται το χρόνο και να προσδίδουν νόημα και σκοπό στη ζωή τους. Τα έργα περιλαμβάνουν δραστηριότητες που οι άνθρωποι χρειάζονται, θέλουν και αναμένεται να κάνουν (WFOT, 2012a,para. 2). Οι εργοθεραπευτές εστιάζουν σε όλους τους τομείς έργων/δραστηριοτήτων που εμπλέκονται τα παιδιά και διερευνούν παράλληλα αν υπάρχουν όλες οι απαραίτητες δεξιότητες εκτέλεσης ή σωματικές λειτουργίες, ώστε να υποστηριχθεί το κάθε έργο από το παιδί.
Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και αναπτύσσονται, μπορεί να αντιμετωπίσουν κάποια αναπτυξιακά ελλείμματα, τόσο ως αποτέλεσμα μιας διαγνωσμένης διαταραχής όσο και περιβαλλοντικών παραγόντων ή βιολογικών επιδράσεων. Τα παιδιά μπορεί να μην επιτυγχάνουν τα αναπτυξιακά τους ορόσημα τη σωστή στιγμή, σε σύγκριση με τους άλλους συμμαθητές τους, ή να δυσκολεύονται στο σχολείο με τη γραφή ή τη γυμναστική, γεγονός που μπορεί να ανησυχήσει έναν γονέα. Οι εργοθεραπευτές είναι οι κατάλληλοι προκειμένου να αξιολογήσουν το ποσοστό συμμετοχής και λειτουργικότητας κατά την εμπλοκή του παιδιού στα διάφορα έργα σύμφωνα με την ηλικία του.
Συνήθεις δυσκολίες που παρατηρούν οι γονείς ή οι εκπαιδευτικοί στα παιδιά και τα παραπέμπουν για μία εργοθεραπευτική αξιολόγηση είναι οι εξής:
- Είναι αδέξιο, δεν έχει καλή ισορροπία και σκοντάφτει ή πέφτει συχνά.
- Αποφεύγει τις δραστηριότητες καθημερινής περιποίησης, όπως χτένισμα, βούρτσισμα δοντιών, κόψιμο νυχιών, κούρεμα.
- Δυσανασχετεί με συγκεκριμένα είδη υφασμάτων, είναι υπερευαίσθητο/υποευαίσθητο σε αγγίγματα, γεύσεις, θορύβους.
- Αντιμετωπίζει δυσκολίες στην ένδυση, στο κούμπωμα ή στο δέσιμο των κορδονιών.
- Δεν καταφέρνει να φάει ή να πάει στην τουαλέτα μόνο του.
- Δυσκολεύεται να χειριστεί μικρά αντικείμενα, να κρατήσει το μολύβι, να κόψει με ψαλίδι, να σχηματίσει γράμματα, να ζωγραφίσει σε πλαίσιο, να αντιγράψει σχήματα – γραμμές.
- Δεν μπορεί να μιμηθεί τις κινήσεις κάποιου άλλου και δεν συμμετέχει σε συμβολικό παιχνίδι.
- Παρουσιάζει ελλείμματα στην οπτική ή ακουστική μνήμη και στην εκμάθηση καινούριων δεξιοτήτων ή εννοιών.
- Δεν είναι σε θέση να κατανοήσει τη δομή και το νόημα ενός παιχνιδιού και δεν ακολουθεί σύνθετες εντολές.
- Έχει μειωμένη συγκέντρωση και/ή είναι υπερκινητικό.
- Δυσκολεύεται να κατακτήσει χωρικές, ποσοτικές, χρονικές και προμαθηματικές έννοιες.
- Αποφεύγει την αλληλεπίδραση με άλλα παιδιά και προτιμάει να παίζει μόνο του.
Στον τομέα της παιδιατρικής αποκατάστασης οι Εργοθεραπευτές ασχολούνται, εξ ορισμού, με τη λειτουργικότητα και ανεξαρτησία του παιδιού και την ικανότητά του να αλληλεπιδρά ποιοτικά σε διαφορετικά περιβάλλοντα, όπως οικογένεια – σχολείο – κοινότητα.